استخر تاریک (dark pool) چیست؟
استخر تاریک به مکانی خصوصی گفته می‌شود که تبادل ابزارهای مالی در آن تسهیل می‌شود. تفاوت یک استخر مالی با صرافی عمومی در استخرهای تاریک یا شبکه‌های معاملاتی غیرشفاف، هیچ دفتر سفارش قابل مشاهده‌ای وجود ندارد و معاملات به صورت عمومی قابل مشاهده نیستند (یا فقط زمانی که قبلاً اجرا شده‌اند قابل مشاهده می‌شوند).
نقدینگی در بازارهای استخر تاریک، “نقدینگی استخر تاریک” نامیده می‌شود. اکثر معاملات استخر تاریک در بلوم‌های معاملاتی انجام می‌شود. بلوک معاملاتی معامله در واقع مقدار زیادی از دارایی با قیمت از پیش تعیین شده است.
استخرهای تاریک برای اولین بار در دهه 1980 پدیدار شدند و بیشتر توسط سرمایه گذاران نهادی که تعداد زیادی اوراق بهادار معامله می‌کردند، استفاده می‌شدند.
استفاده از استخر تاریک به مؤسسات اجازه می‌دهد تا بدون افشای مقاصد خود به صورت عمومی، معاملات را انجام دهند. این یک ویژگی مفید و کاربردی است، زیرا قصد آن‌ها برای خرید یا فروش مقادیر زیادی از دارایی می‌تواند قبل از اینکه فرصتی برای اجرایی آن تصمیم داشته باشند، تأثیر مخربی بر تجارت آن‌ها داشته باشد.
استخرهای تاریک به بخش قابل توجهی از بازارهای جهانی سهام تبدیل شده‌اند و ما در این مقاله تأثیر ذاتی آن‌ها را بر فضای ارزهای دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی بررسی می‌کنیم.
مزایای استفاده از استخر تاریک چیست؟
- کاهش تأثیر بر احساسات و نوسانات بازار: معامله گرانی که مایل به تجارت‌های بزرگ هستند، از این طریق می‌توانند اهداف خود را از عموم سرمایه گذاران پنهان کنند.
- بهبود قیمت: تطبیق معاملات اغلب بر اساس میانگین بهترین قیمت پیشنهادی و درخواستی موجود صورت می‌گیرد. در چنین مواردی، هم خریدار و هم فروشنده معامله مطلوب‌تری را نسبت به بازار آزاد دریافت می‌کنند (خریدار به قیمت کمتری خرید می‌کند و فروشنده به قیمت بالاتری می‌فروشد).
- بدون لغزش: از آنجایی که بیشتر معاملات استخرهای تاریک در بلوک‌های معاملاتی با قیمت‌های از پیش تعیین شده انجام می‌شود، معامله گران می‌توانند مطمئن باشند که خواهند توانست کل معامله خود را با قیمت مورد نظر انجام دهند.
مناقشات موجود در پیرامون استخر تاریک چیست؟
- تضاد منافع: از آنجایی که سفارش ثبت شده قابل مشاهده نیست، هیچ تضمینی وجود ندارد که معامله با بهترین قیمت ممکن انجام شده باشد. اگر مؤسسه تسهیل کننده تجارت دارای تضاد منافع باشد، دارای این توانایی است که قیمت های واقعی بازار را پنهان کند.
- اثر مخرب بر قیمت‌های بازار: اگر اکثر معاملات در استخرهای تاریک انجام شود، قیمت‌ها در مبادلات عمومی ممکن است (قیمت) بازار واقعی را منعکس نکنند. بخش بزرگی از سرمایه‌گذاری و تجارت به جریان آزاد اطلاعات متکی است و استخرهای تاریک مانع از دسترسی به این بخش می‌شوند.
- آسیب پذیری در برابر معامله گران با فرکانس بالا (HFT) : استخرهای تاریک توانایی این را دارند که یک میدان بازی ایده آل برای اعمال و نقشه‌های شکارچیان معامله گر با فرکانس بالا باشند. اگر آن‌ها دسترسی ممتازی به داده‌های دفترچه سفارش داشته باشند، می‌توانند سفارش‌های بزرگ را اجرا کنند و از مزیت معامله‌گران ناآگاه بهره ببرند.
استخرهای تاریک همچنین روش دیگری به نام پینگ را فعال می‌کنند که شامل ارسال تعداد زیادی سفارش کوچک به منظور ترسیم یک سفارش پنهان بزرگ است. از این برای سنجش نواحی نقدینگی در ثبت سفارشات و دفتر سفارشات استفاده می‌شود و به معامله‌گران با فرکانس بالا مزیتی را می‌دهد که می‌تواند برای بازار ناسالم در نظر گرفته شود.
- اندازه متوسط تجارت کوچک‌تر: از زمان ظهور استخرهای تاریک در دهه 1980، میانگین اندازه تجارت استخرهای تاریک به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این نشان دهنده این است که نه تنها مؤسسات مالی که تجارت بزرگ دارند، دیگر از استخرهای تاریک استفاده می‌کنند، بلکه این امر وجود آن‌ها را حتی بسیار کمتر قانع کننده و احتمالاً حتی برای بازار گسترده تر مضر می‌کند. اگر سفارش‌های کوچک‌تر در صرافی‌هایی با ثبت سفارش قابل مشاهده برای عموم اجرا شوند، ممکن است منجر به بازار سالم‌تری شود.
استخرهای تاریک غیر متمرکز
مشابه استخرهای تاریک در بازارهای سهام سنتی، استخرهای تاریک برای معاملات ارزهای دیجیتال نیز در برخی از پلتفرم‌های معاملاتی نیز موجود هستند.
در مقایسه با استخرهای تاریک معمولی، استخرهای تاریک غیرمتمرکز از مزیت روش‌های تأیید دیجیتال امن‌تر برخوردار هستند. پروتکل‌های استخرهای تاریک غیرمتمرکز توانایی این را دارند که قیمت بازار منصفانه را برای همه شرکت‌کنندگان بدون امکان دستکاری قیمت حفظ کنند.
در معاملاتی که شامل چندین بلاک چین است، می‌توان از “مبادله اتمی متقابل زنجیره‌ای” برای تسهیل معاملات بدون نیاز به واسطه استفاده کرد.
استخرهای تاریک غیرمتمرکز همچنین قابلیت استفاده از دیگر فناوری‌های رمزنگاری جدید مانند اثبات‌ها یا شواهد دانش صفر برای تأیید صحت تراکنش‌های استخر تاریک استفاده کنند.
استخرهای تاریک همچنین می‌توانند در بازارهای ارزهای دیجیتال غیرقابل نقد مفید باشند، چرا که به معامله‌گران این اجازه را می‌دهند تا معاملات بزرگ‌تری را بدون لغزش انجام دهند. در حالی که یک سفارش قابل توجه می‌تواند تأثیر بسیار قابل توجهی بر روی بازار غیر نقدی داشته باشد، همان معامله را می‌توان در یک استخر تاریک بدون لغزش اجرا کرد.
به دلیل عدم وجود معامله‌گران نهادی در فضای ارزهای دیجیتال، استخرهای تاریک تأثیر جزئی بر بازارهای ارزهای دیجیتال دارند، اما این شرایط ممکن است در آینده تغییر کند.
جمع بندی
به دلیل عدم شفافیت کامل، از زمان وجود استخرهای تاریک همیشه موضوع بحث و مناقشه بوده اند. پنهان کردن اکثر حجم معاملات در هر بازاری یک ویژگی مطلوب نیست.
با پیشرفت‌های اخیر در روش‌های تأیید رمزنگاری، فرآیند استفاده از استخرهای تاریک می‌تواند ایمن‌تر شود. پروتکل‌های منبع باز را می‌توان به‌گونه‌ای ساخت که به‌طور قابل تأیید، قوانین یکسانی را برای هر شرکت‌کننده لحاظ کنند که می‌توانند خطر استفاده از یک استخر تاریک را کاهش دهند.
برای دیدن مطالب بیشتر پیشنهاد می‌کنم که به صفحه اصلی سایت مراجعه کنید.
